Ο σκοπός στη ζωή των εφήβων προστατεύει από την κατάθλιψη

Οι έφηβοι που νιώθουν πως η ζωή τους έχει κάποιον σκοπό έχουν σημαντικά μικρότερο κίνδυνο εμφάνισης κατάθλιψη κατά τη μετάβαση στην ενήλικη ζωή. Αυτό υποστηρίζει νέα μελέτη που δημοσιεύεται στο περιοδικό Journal of Psychiatric Research. Σύμφωνα με τα δεδομένα της, η καλλιέργεια αισθήματος σκοπού κατά τα εφηβικά χρόνια μπορεί να λειτουργήσει ως μη φαρμακευτική στρατηγική για τη διατήρηση της ψυχική υγείας, προσφέροντας προστασία σε μια περίοδο αυξημένης ψυχολογικής ευαισθησίας.

Προστασία σε κρίσιμες ηλικίες

Η εφηβεία και η πρώιμη ενήλικη ζωή χαρακτηρίζονται από έντονες αλλαγές και αβεβαιότητα, με την κατάθλιψη να εμφανίζεται συχνότερα. Ο συνδυασμός σωματικών αλλαγών, κοινωνικών πιέσεων και αβεβαιότητας για το μέλλον καθιστά αυτό το διάστημα κρίσιμο για την ψυχική υγεία, επισημαίνοντας την ανάγκη για εντοπισμό παραγόντων που μπορούν να λειτουργήσουν προστατευτικά.

Η κατάθλιψη σε αυτή τη φάση μπορεί να έχει μακροχρόνιες συνέπειες, επηρεάζοντας τις σχέσεις, την οικονομική παραγωγικότητα και την πιθανότητα εμφάνισης χρόνιων ασθενειών. Οι ψυχίατροι και οι ψυχολόγοι αναζητούν μηχανισμούς που μπορούν να προστατεύσουν τους νέους, με το αίσθημα σκοπού να εμφανίζεται ως ισχυρός υποψήφιος παράγοντας πρόληψης.

Το αίσθημα σκοπού αφορά την αίσθηση ότι η ζωή έχει νόημα και εστιάζει σε συγκεκριμένους στόχους. Προηγούμενες έρευνες στους ενήλικες είχαν δείξει συσχέτιση με χαμηλότερα συμπτώματα κατάθλιψης, όμως η νέα μελέτη επικεντρώνεται στην εφηβεία, αποδεικνύοντας ότι η ύπαρξη σκοπού συσχετίζεται με την ψυχική ευεξία και τη μελλοντική απουσία καταθλιπτικών επεισοδίων.

Πώς διεξήχθη η μελέτη

Όπως διαβάζουμε στο PsyPost, στο πλαίσιο της έρευνας παρακολουθήθηκαν για δέκα χρόνια 2.821 νέοι ηλικίας 17-19 ετών, χρησιμοποιήθηκαν εργαλεία μέτρησης της ψυχικής κατάστασης και του αισθήματος σκοπού, ενώ αποκλείστηκαν άτομα που είχαν ήδη κατάθλιψη στην αρχική αξιολόγηση. Τα αποτελέσματα έδειξαν ότι τα υψηλότερα επίπεδα σκοπού σχετίζονται με 35% μικρότερο κίνδυνο νέας εμφάνισης κατάθλιψης, ανεξάρτητα από φύλο, φυλή ή κοινωνικοοικονομικό υπόβαθρο.

Η προστατευτική δράση του σκοπού φαίνεται να προκύπτει μέσω πολλαπλών μηχανισμών: καλύτερη διαχείριση συναισθημάτων, καλύτερη διαχείριση σε καθημερινά προβλήματα, υγιεινότερος τρόπος ζωής και ισχυρότερη κοινωνική στήριξη. Οι νέοι που νιώθουν προσανατολισμένοι στη ζωή τους αντιμετωπίζουν τις δυσκολίες πιο αποτελεσματικά, μειώνοντας την πιθανότητα κατάθλιψης με το πέρασμα του χρόνου.

Η καθολικότητα των αποτελεσμάτων

Αν και δεν αποδείχθηκε κάποια αιτιώδη σχέση, το βασικό συμπέρασμα ήταν πως τα οφέλη του σκοπού ήταν σταθερά σε διαφορετικά δημογραφικά προφίλ, περιλαμβανομένων ατόμων με υπάρχοντα ψυχικά προβλήματα, δείχνοντας ότι αποτελεί ένα καθολικό εργαλείο προστασίας. Ανεξάρτητα από φύλο, φυλή ή οικονομική κατάσταση, η ύπαρξη σαφούς κατεύθυνσης φαίνεται να μειώνει την ευαλωτότητα των εφήβων σε ψυχολογική δυσφορία.